Talha Kılıç
Ülke genelinde artan orman yangınları kamuoyunda endişe yaratırken, yangınlara yönelik müdahale süreçleri ve devletin sorumlulukları yeniden tartışma konusu oldu.
Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şube Başkanı Sezai Kaya, ideo’ya yaptığı açıklamalarda yangınlara yaklaşımın yüzeysel olduğunu, ormanların sistematik biçimde korunmadığını ve rant politikalarının ön planda olduğunu söyledi.
“Yangınlara müdahale yalnızca olay anına odaklanıyor. Oysa yangın öncesi alınması gereken önleyici tedbirler yıllardır ihmal ediliyor” diyen Kaya, hükümetin ormanlara bakış açısının temel sorunun kaynağı olduğunu vurguladı.
“Ormanlar kendi haline bırakıldı”
Kaya’ya göre ormanlar kamuya ait doğal alanlar olmaktan çıkarılarak, rant alanlarına dönüştürülüyor:
“Devletin asli görevi olan kamu alanlarını koruma işlevi yerine getirilmiyor. Ormanlar büyük ölçüde kendi haline bırakıldı ve bu bölgelerde yapılan faaliyetlere göz yumuluyor. Bu da her yıl artarak devam eden yangınların zeminini hazırlıyor.”
Yangınların yalnızca olay anında değil, çıkmadan önce de önlenebileceğine dikkat çeken Kaya, bu konuda da herhangi bir hazırlığın yapılmadığını dile getirdi ve “Yangın başladığında söndürme ekipleri devreye giriyor ama bu müdahale hem geç hem de yetersiz kalıyor” ifadelerini kullandı.
Torba Yasa: Yeni tehdit kapıda
Kaya ayrıca, son çıkan torba yasa ile muhafaza ormanlarının bile artık tehlike altında olduğuna dikkat çekti:
“Artık Belgrad Ormanı gibi mutlak korunması gereken alanlar bile tehdit altında. Bu yasa, madencilikten enerji yatırımlarına kadar birçok faaliyeti bu ormanlık alanlara taşıyacak.”
Bu yasal düzenlemelerin yalnızca ormanların yapısını değil, yangınların çıkış nedenlerini de etkilediğini belirten Kaya, enerji şirketlerinin faaliyetlerinin, orman yangınlarının yüzde 20’sinin nedeni olduğuna işaret etti.
Yetersiz eğitim, eksik donanım
Geçtiğimiz günlerde Eskişehir’de meydana gelen orman yangınında 5 orman işçisi ve 5 AKUT gönüllüsünün yaşamını yitirmesi, yangınlara müdahale sürecindeki sorunları tekrar gündeme getirdi. Kaya, bu durumun yapısal eksikliklerin doğrudan sonucu olduğunu görüşünde:
“Yangınla mücadele eden emekçilere yeterli ekipman, koruyucu donanım ve eğitim sağlanmıyor. Oysa bu işler uzmanlık gerektiriyor. Yangın yönetimi; önleme, müdahale ve organizasyonu bir bütün olarak ele alan ciddi bir politika gerektirir.”
“Orman köylüleri devre dışı bırakıldı”
Eskiden yangınlara ilk müdahaleyi bölgedeki orman köylülerinin yaptığını hatırlatan Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şube Başkanı Sezai Kaya, artık bu kişilerin sistem dışına itildiğini ifade ederek “Köylerden göç arttı, gençler başka işlere yöneldi. Oysa geçmişte orman köylüleri, yangını ilk fark eden, ilk müdahaleyi yapan kişilerdendi” dedi.
Toplumun genel olarak ormanlara bakış açısında da ciddi bir değişim yaşandığını vurgulayan Kaya, “Rant elde etme anlayışı sadece devletin politikası değil, topluma da sirayet etmiş durumda. İnsanlar ormana, korunması gereken bir değer olarak değil, faydalanılacak bir kaynak olarak bakıyor. Bu da koruyucu reflekslerin zayıflamasına neden oluyor” açıklamasında bulundu.
“Siyasi irade ranttan yana”
Tüm bu tabloyu yaratanın yalnızca teknik eksiklikler değil, politik tercihlerin bütünü olduğunu söyleyen Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şube Başkanı Sezai Kaya, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu mesele teknik değil, politik bir mesele. Mevcut yönetim bu durumu bilmiyor değil, tam aksine rantı öncelediği için ormanları korumaya dönük politikaları hayata geçirmiyor. Orman yangınlarını sıfıra indirmek imkânsız ama azaltmak mümkün. Bunun için bilimsel, liyakate dayalı, toplumsal faydayı önceleyen bir yangın politikası geliştirilmeli.”
