İzmir’deki son grevle bir kez daha görüldü ki, başkanlık koltuğundakiler değişse de İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni yönetenler işçi düşmanlığında ısrarcı.
Oğuzhan Aygen
İzmir’de DİSK Genel-İş İzmir 1, 2, 3 ve 9 Nolu Şubelerde örgütlü 23 bin İZENERJİ, İZELMAN ve EGEŞEHİR A.Ş işçisinin “Eşit işe eşit ücret” talebiyle 29 Mayıs 2025 tarihinde başlayan grevi, 7. gününde bitti. Grev kapsamında belediyenin ulaşım ve temizlik emekçileri iş bırakmıştı. İzBB Başkanı Cemil Tugay’ın çöpleri tek başına toplama girişimiyle hatırlanacak olan bu grev sonucunda belediye ilk altı ay için zam teklifini yüzde 29,16’dan yüzde 30’a; ikinci altı ay için de yüzde 10’dan yüzde 19’a yükseltti. İşçilerin büyük bölümünün teklifi kabul etmesiyle grev son buldu. Anlaşma sağlanamayan noktanın yüzde 19 zammın bir ay erken uygulanması olduğu öğrenildi.
Grev sırasında mevcut İzBB Başkanı Cemil Tugay, önceki dönem İzBB Başkanı Tunç Soyer’i kendi döneminde belediye işçileriyle imzalamış olduğu Toplu İş Sözleşmesinden dolayı eleştirmişti. Tunç Soyer ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Yerel seçime 5 gün kala yaptığımız ve 5800 işçiyi kapsayan TİS bu grevin adeta müsebbibi olarak gösterildi. Oysa o dönem büyükşehir belediye başkan adayımız dahil pek çok aday sözleşmenin imzalanmasının alacakları oya pozitif katkı yapacağı konusunda çok net oldukları için bir an evvel yapılmasını arzu ediyorlardı” ifadeleriyle kendisini savundu.
Süreklileşen direnişler
Söz konusu TİS’in imzalanmasıyla sonuçlanan grev, Tunç Soyer döneminde 31 Mart 2024 seçimlerinden kısa bir süre önce başlamıştı. Türk-İş’e bağlı Belediye İş Sendikası İzmir Şubeleri ile SODEM-SEN ve İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları arasında 2024 yılı Ocak ayında başlayan yeni dönem toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinin son oturumunda, işveren kanadından gelen maaşlara ve sosyal haklara yüzde 30’luk zam teklifinin, işçilerin bağlı olduğu sendika tarafından kabul görmemesi sonucu yaklaşık 6 bin işçi greve gitmişti. Bu grev sonucunda belediye emekçilerinin maaşlarına %67.07 oranında bir zam yapılmıştı.
Bu yılın başında İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ESHOT çalışanları, maaş ödemelerindeki aksaklıklar ve sosyal haklarının eksikliği nedeniyle grev kararı almış, yaklaşık 20 bin işçi greve gitmişti.
2023 yılında, yani Tunç Soyer döneminde de İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden İzmir Metro AŞ ve işveren sendikası SODEM-SEN ile metro ve tramvayda çalışan işçilerin örgütlü olduğu Türk-İş’e bağlı Demiryol-İş Sendikası arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamadığı için ulaşım emekçileri greve başlamışlardı.
Yine aynı taraflar 20 Ekim 2021’de de anlaşamamış, Demiryol-İş Sendikası grev kararı almıştı. Grev kararı da işyerine asılmış, ancak taraflar arasında anlaşma sağlanmasıyla grev başlamadan sona ermişti. 2020 yılında da İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden İZSU, İZULAŞ AŞ ve İZDOĞA AŞ ile Belediye İş Sendikası arasında devam eden toplu iş sözleşmesi görüşmelerinden uzlaşma çıkmaması üzerine işçiler greve gitmişti.
İşçi düşmanlığında ortaklaştılar
İzmir’de yapılan tüm bu grevler, belediye başkanı oldukları dönemlerde gerek Cemil Tugay gerekse de Tunç Soyer tarafından karalanmaya çalışıldı. Cemil Tugay sıkça Genel-İş Sendikasını eleştirdi, sorumsuzlukla suçladı, bunlarla birlikte grev sonucunda biriken çöpleri tek başına toplamaya çalışarak emekçilerin grevini sonuçsuz bırakmaya çalıştı.
Tunç Soyer de 2023 yılındaki ulaşım grevi sırasında greve çıkan emekçilere yönelik “İşçilerin taleplerini duyurabilecek yöntemler varken doğrudan greve çıkılması, üstelik de hafta başı başlatılması kentimiz ve hemşehrilerimiz açısından ciddi mağduriyete neden olmuştur” ifadelerini sarf ederek emekçilerin anayasal bir hakkı olan grev hakkını kullanmasını eleştirmiş, mevcut sefer sayılarını artırarak grevi etkisiz ve sonuçsuz bırakmaya çalışmıştı. Her iki başkanın grevler karşısındaki tutumlarında ortak nokta emekçileri “sorumsuzluk”la suçlamak, başlayan grevleri etkisiz kılmaya çalışmak, belediyenin maddi sıkıntılarından dem vurmak vs. gibi bilindik yollar oldu.
Yaşanan bu süreçte “emekçinin yanında” olduğunu belirten bir partinin hakları için mücadele eden emekçilerle karşı karşıya geldiğinde ne ölçüde “emekten yana” olduğu açıkça görülmüş oldu. İzBB tarafından en alışıldık grev kırıcı taktiklerin uygulanması yanında grevin ve greve çıkan emekçilerin hedef gösterilmesi, halkla emekçilerin karşı karşıya getirilmeye çalışılması, protesto hakkının anayasallığından dem vurulurken aynı ölçüde anayasal olan grev hakkının karalanması gibi hareketler CHP’nin işçi düşmanlığını bir kez daha gözler önüne sermiş oldu. Yakın zamanda Altındağ Belediyesinde yaşanan grevlere yönelik AKP’nin takındığı tutum ile İzmir’de yaşanan greve yönelik CHP’nin takındığı tutum arasında hiçbir fark olmadığı da açıkça ortada. Emekçilerin insanca yaşamak için büyüttükleri mücadelenin başarıya ulaşmasının yolunun da bu düzenden kurtulmaktan geçtiği bir kez daha görüldü.
