Gericiler karma eğitimi hedef almaya devam ediyor

Karma eğitime yönelik son saldırılar, laik ve bilimsel eğitimi adım adım tasfiye etme planının güncel halkası. Yalnızca kız çocuklarına yönelik açılan yeni okullar, kadınları toplumsal yaşamdan dışlamayı hedefleyen dinci-gerici politikanın doğrudan uzantısı.

Mert Öztunç

Geçtiğimiz günlerde Ankara Dikmen’de açılan Nevzat Ayaz Kız Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Ortaokulu, yalnızca kız öğrencilere eğitim vermesiyle gündeme geldi. Karma eğitim ilkesine açık bir saldırı niteliği taşıyan bu okulun, istisnai bir örnek olmayacağı kısa sürede anlaşıldı. Adana, Gaziantep, Karaman, Kastamonu, Manisa ve Şanlıurfa’da da toplam 8 mesleki ve teknik Anadolu lisesine bağlı tek cinsiyetli ortaokulun açılacağı ilan edildi.¹ Bunlardan 7’si yalnızca kız öğrencilere, 1’i ise yalnızca erkek öğrencilere eğitim verecek.

Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 15. maddesinde yer alan “Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne, imkân ve zorluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir”² ifadesi, esas ilke olarak karma eğitimi belirlemekle birlikte bu gerici uygulamalara da yasal dayanak yaratıyor.

Bu okulların kurulmasının ardında, iktidarın yıllardır adım adım derinleştirdiği laiklik karşıtı ve dinci-gerici eğitim politikaları yatıyor. Bu politikanın tamamlayıcı yüzü olan İmam Hatip Ortaokullarında ise karma eğitime yönelik saldırılar sistematik biçimde aşamalı olarak genişletildi. Önce sınıfların ayrılması, sonra katların ayrılması³ ve bugün ayrı kurumların kurulmasına varan süreç, laiklik karşıtı çizginin sürekliliğini gösteriyor.

İmam Hatip Ortaokullarının bu noktada öncülüğü de tesadüf değil. Türkiye’deki ortaokulların yüzde yirmisini, yani her beş okuldan birini oluşturan bu kurumlar, 15 ilde yarı yarıya, 12 ilde ise üçte bire varan oranlara ulaşmış durumda.⁴ Laiklikle bağdaşmayan bu kurumların karma eğitim düşmanlığında başı çekmesi de şaşırtmıyor.

Liberaller ve gericiler el ele

Karma eğitime yönelen dinci-gerici saldırılarda sürekli yinelenen bir argüman, karma eğitimin “dayatma” olduğu söylemidir. Ancak bu söylemi dillendiren HÜDA PAR, BBP, AKP gibi⁵ dinci-gerici partilerin gerçek niyeti, kadınları toplumsal yaşamdan dışlamak. Kadınların kamusal alanda yer almamasını amaçlayan politikaların, “özgürlük” ve “seçme hakkı” gibi kavramlarla süslenmesi, liberalizm ile gericiliğin ittifakının ürünü. Buradaki çelişki, neo-liberalizmin doğasında saklı. Özgürlüğün kısıtlanması, seçenek çeşitliliği gibi sunuluyor.

Karma eğitime karşı politikalar, aynı zamanda müfredattan evrimin dışlanmasıyla ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerindeki dinci-gerici içeriklerle tamamlanıyor. Gerici politikaların bilimsellik kılığına sokulabilmesi için de çarpıtılmış sözde bilimsel gerekçeler ileri sürülüyor.

Kadın ve erkek beyinlerinin eğitime etkilerine dair hiçbir bilimsel kanıt olmamasına rağmen, sözde biyolojik farklar öne çıkarılıyor.⁶ Bu argümanların ardında ise Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi müfredatında yer almaktan çekinilmeyen “fıtratçı” anlayış var. Oysa bilimsel ve laik eğitim, yalnızca müfredatla sınırlı bir mesele değil, eğitim politikalarının şekillendirilmesinin her aşamasında temel alınması gereken esaslar.

Karma eğitim karşıtı söylemlerin dayanaklarından biri de, kızlarını karma eğitime göndermeyen ailelerin çocuklarını tamamen eğitimden uzaklaştırmalarını engellemek için bu okulların “alternatif” sunduğu iddiası. Ancak bu iddia, iktidarın manipüle edilmiş resmi verileriyle dahi çürüyor. TÜİK’in güvenilirliği sorgulanan verilerine göre bile ortaokul bitirme oranı %96,4 iken, kız ve erkek öğrenciler arasındaki fark %1’in altındadır.⁷

Eğitimden kopuşun asıl kaynağı, dinci-gerici politikalar ve yoksulluktur. Çocuk işçiliğinin ve çocuk işçi cinayetlerinin her geçen gün arttığı bir ülkede, AKP iktidarının gerçek niyetinin eğitim-öğretime katılımı artırmak değil, dini ve cinsiyetçi dayatmaları büyütmek olduğu açık.⁸ Dinci-gericiliğin sebep olduğu bir sorunun yine aynı anlayışla çözüleceğini savunmak, çözüm değil sorunun katmerlenmesi anlamına geliyor.⁹

Bilimsel ve laik eğitimi kazanmak

Karma eğitim, tıpkı bilimsellik, laiklik ve parasızlık gibi eğitimin vazgeçilmez temel ilkelerinden. Karma eğitime yönelen saldırılar ise kadınların toplumdan silinmesini hedefleyen dinci-gerici politikaların bir parçası.

Kız çocuklarını erkeklerden ayırarak sözde “koruma” ya da “sakıncalı” gerekçeleriyle hayata geçirilen bu uygulamalar, kadınları eve kapatan, eşit yurttaşlığı reddeden zihniyetin ürünü. Daha önce cemaat ve tarikat yurtlarında yaşanan taciz, istismar ve ölüm vakalarında sessiz kalan; hatta bu yapıların önünü açan iktidar, bugün aynı gerici odakların taleplerini eğitim sistemine yerleştiriyor.

Önümüzde duran görevler ise son derece açık. Parasız, bilimsel, laik eğitimin mücadelesini yükseltmek. Karma eğitimden vazgeçmemek. Amasız fakatsız laik ve eşit yurttaşlığın olduğu bir ülkeyi kurmak.

Notlar: