“Vergi rekortmenleri” açıklandı: Asıl vergiyi halk ödüyor

Gelir İdaresi Başkanlığı, 2024 yılına ait vergi rekortmenleri listesini açıkladı. Bayraktar kardeşler bir kez daha listenin başında yer alırken dev holdinglerin isimleri gözükmüyor. Patronlar vergi indirimleriyle korunurken emekçinin maaşının büyük bir kısmı vergiye gidiyor.

Ecrin Özdil

Son zamanlarda “ahlaklı sosyal medya” girişimleri ve İsrail’e silah ticareti yapan Leonardo isimli savunma şirketiyle masaya oturmasıyla gündeme gelen AKP’li Bayraktar kardeşlerden yazılarımızda bahsetmiştik.¹ Kendileri yine gündeme geldi. Bu sefer konu vergi rekortmenleri.

2024 yılına ait gelir vergisinde zirvede Erdoğan’ın damadı Selçuk Bayraktar yer aldı. İkinci sırada da yine Baykar yönetim kurulundan Haluk Bayraktar bulunurken, dördüncü sırada Koç Holding Şeref Başkanı Mustafa Rahmi Koç var. Listenin üçüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci ve dokuzuncu sıralarında yer alanlar ise isimlerini gizlemeyi tercih etti.²³

Selçuk Bayraktar 2 milyar 767 milyon 587 bin TL gelir vergisi ödedi. Haluk Bayraktar’ın ödediği tutar ise 2 milyar 528 milyon 619 bin TL oldu. Böylece iki kardeş toplamda yaklaşık 5 milyar 296 milyon TL gelir vergisi ödemiş oldu. Mustafa Rahmi Koç’un ödemesi ise 757 milyon 755 bin TL olarak kayıtlara geçti.

Listede yer alan 100 mükelleften yalnızca 21’inin ismi açıklanırken, 79 kişi gizli kalmak istedi. Önceki yıllara bakıldığında 2023’te 27, 2022’de ise 24 kişinin adı açıklanmıştı.⁴

Kurumlar vergisinde ise Garanti Bankası 25 milyar 296 milyon TL ile birinci oldu. Ziraat Bankası 20 milyar 838 milyon TL ile ikinci sırada yer alırken, Kuveyt Türk Katılım Bankası 12 milyar 71 milyon TL ile üçüncü sıraya yerleşti.⁵ En çok vergi ödeyen 20 şirketten yalnızca 9 tanesi kamu kuruluşu olarak listede yer aldı.

Buna karşılık özellikle enerji, inşaat, perakende ve telekom sektörlerindeki dev holdinglerin isimleri yine açıklanan rekortmenler arasında yer almadı. Bankaların ilk sıralarda yer alması, finans sektörünün yüksek kârlılığına işaret ederken, sanayi ve inşaat sektörlerinden yandaşların yokluğu ya da gizlenmesi dikkat çekti.

Yük yine emekçilerin sırtında

Türkiye’de 2025’in ilk yedi ayında enflasyon ve vergi yükü, işçi ücretlerinde toplam 972 milyar TL’ye varan erimelere yol açtı. DİSK-AR’ın Ağustos 2025 raporuna göre, yalnızca enflasyonun işçilere getirdiği kayıp 525 milyar TL olurken, vergi ve kesintiler ayrıca 446 milyar TL’yi buldu. Vergi ve enflasyonun birleşik etkisi, ücretlerin yaklaşık yüzde 40’ının elden çıkmasına neden oldu.⁶

Aynı dönemde brüt ücreti 47.750 TL olan bir işçi, Ocak ayında vergi ve kesintilerle net 10.100 TL kaybederken Temmuz’da bu tutar 12.129 TL’ye yükseldi. Bu da işçinin eline geçen net maaşın hızla eridiğini gösterirken ekonomik krizin etkilerinin emekçilerin sırtına yüklendiğini gösterdi.

Diğer bir çarpıcı örnek, Koç Holding’te çalışan bir işçinin ödediği verginin, holdingin ödediğinden 11.7 kat fazla olması. İşçi brüt gelirinin yüzde 15.22’si kadar vergi öderken, Koç’un vergi oranı sadece yüzde 1.3’te kaldı. Emekçiden kesilen yüzde 15’lik vergi, büyük holdinglerin yüzde 1–2’lik ödemeleriyle karşılaştırıldığında, sistemdeki temel dengesizliğin açık göstergesi.⁷

Dev şirketler vergiden muaf

Türkiye’de ekonomik krizin yükü yalnızca emekçilere yıkılırken dev şirketler kârını katlamaya devam ediyor. İşçilerin brüt maaşlarının üçte birine yakını vergi ve kesintilere giderken, büyük sermaye grupları için çeşitli af, teşvik ve erteleme mekanizmaları işletiliyor.⁸

Geçtiğimiz aylarda bazı dev şirketlerin milyarlarca liralık vergi borcunun ertelendiği ortaya çıkmıştı. Türkiye’nin en zengin ismi olarak bilinen Murat Ülker’e ait Şok Marketler, 202,1 milyar TL gelir elde ederken 1,1 milyar TL’lik vergisini ertelendi ve 2024’te fiilen vergi ödemedi.

Benzer şekilde, Cemil Kazancı’ya ait Aksa Enerji’nin 113,6 milyon TL’lik vergisi ertelendi, Koç Holding’in en büyük hissedarları Ford Otosan ve TOFAŞ için yapılan toplam 4,6 milyar TL’lik vergi ertelemesiyle kazanç sağladı.

Sasa Polyester’in 1,1 milyar TL’lik vergisi ertelendi ve Doğuş Otomotiv’in ertelenen vergi tutarı 238,8 milyon TL olarak kaydedildi. Emlak Konut GYO’dan tahsil edilmesi gereken 6,9 milyar TL tutarındaki vergi alacağı da ertelendi.⁹

Bu rakamlar, sermayenin AKP iktidarı tarafından nasıl yoğun vergi indirimleriyle korunduğunu gösteriyor. Buna karşın, işçilerin brüt maaşlarının üçte biri vergiye gidiyor. Hazinenin topladığı gelir vergisinin önemli bir kısmı doğrudan işçinin cebinden çıkıyor.

AKP iktidarının yarattığı ekonomik kriz koşullarında, sermaye grupları korunmaya devam ederken emekçiler, hayat güvencesi olmadan çalışmak zorunda bırakılıyor. Maaşlardan kesilen vergiler ve yüksek enflasyon altında temel ihtiyaçları karşılamak bile giderek zorlaşıyor.