Alatonlar-AKP ilişkilerinin dünü bugünü

Geçtiğimiz hafta AKP’nin TBMM Grup Toplantısı’na katılan Leyla Alaton, sadece bir iş insanı değil; aynı zamanda AKP ile köklü ilişkileri olan güçlü bir sermaye ailesinin temsilcisi. Alatonlar ile AKP arasındaki bağlar, milletvekilliği tekliflerinden süper teşviklere, Fethullahçı cemaatle geçmişte kurulan ilişkilerden güncel iş birliklerine kadar geniş bir yelpazede kendini gösteriyor.

Oğuzhan Aygen

Alarko Holding Yönetim Kurulu üyesi Leyla Alaton’un AKP’nin TBMM Grup toplantısına katılması, AKP’nin büyük sermayeyle iç içe ilişkilerini bir kez daha gözler önüne sererken; AKP ile Alaton ailesi arasındaki özel temaslar da yeniden gündeme taşındı. Peki AKP ile Alaton ailesi arasındaki bağ nedir, bu ilişki nereye kadar uzanıyor?

Habertürk’ün 2007 tarihli haberine göre, o yıl 22 Temmuz’da yapılan genel seçimler öncesinde Recep Tayyip Erdoğan, kurmaylarına en az 30 kadının seçilebilir bölgelerden aday gösterilmesi talimatını verdi. Bu çerçevede iş ve akademi çevrelerinden tanınmış isimlerle temas kuran AKP, Leyla Alaton’la da görüştü. Erdoğan’ın danışmanı Cüneyd Zapsu aracılığıyla Alaton’a İstanbul milletvekilliği teklifi sunuldu.¹ Haberde, Alaton’un bu teklife sıcak baktığı ifade edilse de sonraki süreçte milletvekili adayı olmadığı biliniyor.

İshak Alaton’dan AKP’ye ve Fethullahçılara övgüler

2016 yılında hayatını kaybeden Alarko Holding kurucusu İshak Alaton, 2010 yılında Fethullahçı çetenin gazetesi Zaman’dan Şahin Alpay’a verdiği röportajda AKP’yi şu sözlerle övüyordu:

“Tayyip Bey bir mucize gerçekleştirdi. 2001 yılında kurduğu parti, 2002’de iktidara geldi. Böyle bir başarı tarihte ilk kez yaşanıyordu. 2002–2005 arasında çok önemli reformlar yapıldı, Türkiye’ye ekonomide ve demokraside ciddi katkılar sağlandı. Ancak daha sonra bu ivme kaybedildi. Şimdi enerjisini yeniden toplaması gerekiyor.”

Aynı röportajda Alaton, Fethullahçıların gazetesi Taraf’a da övgüler sıralıyordu:

“2005’ten sonra AKP’nin hızı kesildi, çünkü askeri darbe girişimleri ve kapatma davasıyla karşı karşıya kaldı. Eğer Anayasa Mahkemesi’nde bir oy farkla kapanmaktan kurtulmasaydı, büyük bir demokratik ayıp yaşanacaktı. Demokrasiye kasteden bu girişimler, Taraf gazetesi tarafından art arda ifşa edildi. Taraf, ülkenin kaderini değiştirdi. Kıymeti ileride daha iyi anlaşılacaktır.”

Aynı söyleşide, o dönem CHP Genel Başkanlığı’na yeni gelen Kemal Kılıçdaroğlu’na da önerilerde bulunan Alaton, “CHP büyük atılım yapma aşamasına geldiğinde Kemal Derviş’i yanına almalıdır” diyordu.²

Gülen – Alaton hattı

İshak Alaton, AKP’nin Fethullahçılarla birlikte yürüttüğü 2010 Anayasa değişikliği referandumunda ise “iki kere evet” diyerek desteğini açıklamaktan çekinmemişti. Anayasa değişikliklerini yeterli bulmayan Alaton, desteğini “daha kapsamlı değişikliklerin önünü açacak olması” ve “Anayasa Mahkemesi ile HSYK’daki nobran tutumun sona erecek olması” gerekçeleriyle savunmuştu. Bu yaklaşım, dönemin tipik “Yetmez ama evet” çizgisiyle örtüşüyordu.³

2018’de FETÖ Çatı Davası kapsamında tanık olarak ifade veren Cem Fadıl Bozkurt’un iddialarına göre, İshak Alaton 1999 yılında Fethullah Gülen’e Haseki Hastanesi’nden “Türkiye’de tedavi edilemez” raporu aldırdı. Ayrıca Bozkurt, Gülen ile Alaton arasındaki ilişkiyi belgelediğini öne sürdüğü iki ıslak imzalı mektubu savcılığa sundu. Bu mektupların, Bülent Arınç ve Mustafa Yeşil aracılığıyla taraflar arasında gidip geldiğini iddia etti.

İshak Alaton’un 17 Ağustos 2012 tarihli mektubunda, yurt dışından gelen heyetlere Fethullahçı eğitim yapılanmasını anlattığını yazdığı belirtiliyor. Gülen’in 1 Ağustos 2012’de Alaton’a yazdığı ve ıslak imzalı olduğu öne sürülen mektubunda ise “Bizim bugün her şeyden çok böyle muhabbet insanlarına ihtiyacımız var” ifadeleriyle Alaton’a methiyeler diziliyor.⁴

Süper teşvikler

Erdoğan’ın 9 Nisan 2018 yılında açıkladığı süper teşviklerden yararlanacak şirketlerden biri Leyla Alaton’un Alvimedica’sıydı. Leyla Alaton’un Yönetim Kurulu Başkanı olduğu şirket stent üretimi yapıyordu. 2013’te İtalyan CID firmasını satın alınmış ve üretimin %15’i Türkiye’de, %85’i İtalya’da gerçekleştiriliyordu. İsrail’den teknoloji ve bilgi transferi sağlayan firma, Türkiye’de medikal cihaz üretiminde “katma değer yaratma” konusunda ciddi soru işaretleri doğuruyordu.

Teşvik töreninde Leyla Alaton ile Erdoğan arasında yaşanan diyalog basına da yansımıştı. Hürriyet yazarı Abdülkadir Selvi tanık olduğu diyalogu şöyle anlatmıştı:

“Erdoğan sadece teşvik belgeleri vermedi, firma sahipleriyle ayaküstü sohbet etti. Leyla Alaton’la konuşmaları ise biraz uzun sürdü. Alaton’a sordum, aralarında geçen diyaloğu şöyle aktardı:

Alaton: Sayın Cumhurbaşkanım sizi mahcup etmeyeceğiz, kalp kapakçığını da yapacağız.

Erdoğan: Çok mutlu oldum.

Alaton: Eylül ayında ikinci fabrikayı açacağız. Açılışı sizin yapmanızı arzu ediyoruz.

Erdoğan: Geleceğim.”⁵

Ufak bir gerilim: Ayasofya

2019 yılında Leyla Alaton’un Instagram hesabından Ayasofya’da dans eden bir kadının fotoğrafını paylaşması AKP ile Leyla Alaton’un arasını biraz açmış, fakat mesele fazla uzamadan tatlıya bağlanmıştı. Alaton, paylaşımı “estetik bulduğu için” yaptığını belirterek özür diledi.⁶ Alaton’a Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’dan “Görüntüleri yapan arkadaşımın bilerek yanlış yaptığını zannetmiyorum. Orada hassas davranmalıyız. Olayın münferit olduğunu düşünüyorum, yine de oradaki hassasiyeti herkesin dikkate alması lazım.” şeklinde gayet yumuşak bir karşılık gelmişti.⁷

“Feminist Erdoğan”

Yine 2019’da Sabah gazetesine konuşan Leyla Alaton, Erdoğan’ı “feminist” olarak tanımladı ve şu ifadeleri kullanmıştı:

“Cumhurbaşkanımızı son derece feminist buluyorum. Eşi Emine Hanım ve kızları çok güçlü, eğitimli, üreten kadınlar. Erdoğan çevresindeki kadınlara çok değer veriyor. Kadınların Külliye’de görev alması da bunu gösteriyor. Kadın-erkek yaratılış olarak farklı ama birbirini tamamlar. Bu yüzden Erdoğan’ın bu sözlerine katılıyorum. Kadın hakları konusunda son derece hassas bir lider.”⁸

2023 seçimleri sonrası kısa bir süre Merkez Bankası Başkanlığı yapan Hafize Gaye Erkan hakkında Alaton’un 2014 yılında attığı bir tweet dikkat çekmişti: “Adını not alalım. Kendisi bir gün bu ülkede bakanlık yapacaktır, hiç şüphem yok!”⁹

Grup toplantısına katılım

Bütün bunların ardından Leyla Alaton en son AKP Grup toplantısında AKP milletvekilleriyle beraber Erdoğan’ı dinlerken göründü. ANKA’nın aktardığına göre ise Erdoğan, konuşmasını tamamladıktan sonra toplantı salonunun yanındaki odada, Leyla Alaton’u kabul ederek bir süre görüştü. Leyla Alaton görüşmenin ardından AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin ile birlikte grup toplantı salonunun olduğu bölümden ayrıldı.¹⁰

Murat Yetkin’e yaptığı açıklamada Alaton, “Özlem Zengin dostumdur, beni davet etti. Erdoğan ile yalnızca işlerimizi konuştuk. Alvimedica’nın faaliyetlerinden, tarım yatırımlarımızdan, pestisitsiz üretimden bahsettik. Ne siyaset ne dünya gündemi konuşuldu. Kimse boş yere komplo aramasın” dedi.¹¹

AKP patronlarla kol kola

Alatonlar ve AKP arasındaki bu ilişki, siyasi iktidarın büyük sermaye ile nasıl iç içe olduğunu net biçimde ortaya koyan örneklerden yalnızca biri. Sadece Alatonlar değil; Koçlar, Sabancılar, Özyeğinler gibi pek çok sermaye grubu AKP ile benzer teşvik ilişkileri içinde. Sermaye sınıfı, emek harcamadan teşviklerle milyarlar kazanırken; halka yoksulluk, güvencesizlik ve eşitsizlik düşüyor.

Bu tablo, sermaye sınıfıyla yürütülen mücadelenin aynı zamanda patronların siyasal temsilcisi olan AKP ile doğrudan bir sınıf savaşı olduğunu gösteriyor. Devlet aygıtı, sermayedarların genel çıkarlarını koruyan bir mekanizma olarak, bugün AKP eliyle şekillendiriliyor. Bu çarkı kırmak, ancak emekçilerin siyasal alanda güçlenmesi ve en sonunda da Türkiye’de iktidarı ele almasıyla mümkün olacak.

Notlar: