AKP-İsmailağa bağları yeniden sıkılaşıyor: Kayseri'de ağırlama, Erdoğan'a ziyaret

AKP iktidarı, Kayseri Valisi’nin İsmailağa bağlantılı İDDEF’i makamında ağırlaması ve hemen ardından Erdoğan’ın cemaatin önderleriyle buluşmasıyla tarikatlarla olan bağlarını yeniden sıkılaştırıyor. Çocuk istismarı, kadın düşmanlığı ve Taliban’la kurulan kirli ilişkiler ise bu karanlık gerici grubun yalnızca görünen yüzü.

Mine Karin Şanlı

Kayseri Valisi Gökmen Çiçek, 2 Ağustos 2025 tarihinde İsmailağa Cemaati’ne bağlı İDDEF’in temsilcilerini makamında ağırladı.¹ Görüşmenin içeriği kamuoyuna “insani yardım çalışmaları ve eğitim alanındaki faaliyetlerin anlatıldığı” şeklinde yansıtıldı. Ancak gerçekte bu buluşma, tarikat yapılarının devlet kapısında ağırlanmasının ve meşrulaştırılmasının yeni bir örneği olarak kayıtlara geçti.

Bu ziyaretten yalnızca iki gün sonra, 4 Ağustos 2025 tarihinde AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, İsmailağa Cemaati’nin önde gelen isimlerinden oluşan bir heyetle Vahdettin Köşkü’nde görüştüğü iddiası gündeme geldi. Görüşme sonrası yapılan resmî açıklamada, “eğitim çalışmaları ve toplumsal dayanışma konuları” üzerinde durulduğu ifade edildi.²

İsmailağa Cemaati ile AKP arasındaki temaslar, son yıllarda yalnızca dini eğitim ya da sosyal yardım başlıkları altında değil, doğrudan siyasal stratejilerin merkezinde yer alıyor. Bu tür görüşmelerin kamuoyuna açık şekilde yapılması, cemaat-tarikat yapılarının devlet kademelerinde daha da güçlenmesini kolaylaştırıyor.

Cemaatin geçmişi

İsmailağa Cemaatinin temelleri, 1954 yılında cemaatin kurucu figürü kabul edilen Mahmut Ustaosmanoğlu’nun İstanbul’un Fatih ilçesindeki İsmailağa Camisi’ne imam olarak atanmasıyla atıldı. İsmailağa Cemaati, tam 42 yıl boyunca Mahmut Ustaosmanoğlu’nun etrafında toplanan müritlerle varlığını sürdürdü. Mahmut Ustaosmanoğlu, 1996 yılına kadar İsmailağa Camiinde imamlık yaptı. İmamlık görevinin ardından vefatına kadar cemaat üzerindeki yoğun etkisi devam etti.

İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan İsmailağa Camii etrafında örgütlenen cemaat, 2000’li yıllarla birlikte dernekler, vakıflar ve çeşitli kurumlar aracılığıyla uluslararası ölçekte faaliyet gösteren bir organizasyona dönüştü. Kurumsal kolu olan İDDEF’in 2009 yılında kurulmasıyla birlikte Afrika, Orta Asya ve Güneydoğu Asya’da medrese açma, su kuyusu inşa etme, kurban organizasyonu düzenleme gibi faaliyetlerde bulunduğu biliniyor.³

Tarikat içindeki cinayetler

İsmailağacılar, 3 Eylül 2006’da yaşanan kanlı bir cinayetle ülke gündemine oturdu. Öldürülen kişi, Mahmut Ustaosmanoğlu’nun damadı ve en yakın halefi olarak görülen Bayram Ali Öztürk’tü. Öztürk, cemaatin önde gelen isimlerinden, ilahiyat eğitimi almış, özellikle genç kuşakla daha güçlü bağlar kurduğu ifade edilen bir figürdü. Düzenli olarak vaazlar veriyor, medreselerde derslere katılıyor ve cemaatin “reforme edilmesine” dair imalarda bulunuyordu.

Vaaz verdiği camide, cemaatin içinden olduğu iddia edilen bir kişi tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Katil ise cemaat mensupları tarafından caminin tuvaletinde linç edilerek öldürüldü.⁴ Bu olay, İsmailağa Cemaati’nin “tek sesli” bir yapı olmadığını; içinde sert ideolojik çatışmalar, çıkar kavgaları ve kuşaklar arası mücadeleler olduğunu gözler önüne serdi.

İsmailağa ile ilişkilendirilen ve üzerinde pek durulmayan bir başka kanlı olay ise 1982 yılında işlenen Üsküdar Müftüsü Hasan Ali Ünal cinayeti. Tarikatlara karşı olduğu ve bu yapılara karşı mücadele yürüttüğü bilinen Ünal, beş kurşunla öldürüldü. Cinayete ilişkin açılan 7 sanıklı davada Mahmut Ustaosmanoğlu için idam cezası istendi. İtirafçı sanık İmdat Kaya, emniyetteki ifadesinde Ünal için ölüm fetvası çıkarıldığını ve camide toplantı yapıldığını açıkladı. Tetikçi Hamza Akdağ ise hâlâ yakalanmış değil. 12 Eylül mahkemesi, Ustaosmanoğlu ve diğer sanıkları beraat ettirdi.⁵

AKP ile ilişkileri

Türkiye’de tarikatlar ve cemaatlerin siyasetle kurduğu ilişkiler, AKP iktidarı döneminde hem yoğunlaştı hem de daha görünür hale geldi. Bu yapılar arasında İsmailağa Cemaati, hem kamusal etkisi hem de hükümete yakınlığıyla sık sık gündemde yer aldı. Mahmut Ustaosmanoğlu’nun liderliğinde cemaat, yıllar boyunca Türkiye’deki en etkili dini yapılardan biri olmayı sürdürdü. AKP iktidarıyla birlikte, özellikle 2010’lu yıllardan sonra, doğrudan siyasi aktörlerle daha görünür temaslar kurmaya başladı.

2014 yılında cemaatin lideri Mahmut Ustaosmanoğlu, AKP’nin ziyaret ettiği önemli dini figürlerden biriydi. Ağustos 2014’te Recep Tayyip Erdoğan, İsmailağa’nın lideri Mahmut Ustaosmanoğlu’nu evinde ziyaret etti. Bu ziyarete Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan ve kızı Sümeyye Erdoğan da katıldı. Yaklaşık iki saat süren görüşmenin “samimi bir ortamda” geçtiği duyuruldu. Ziyarette ayrıca Cübbeli Ahmet Hoca (Ahmet Mahmut Ünlü) ve Muhammed Keskin gibi isimlerin de yer aldığı belirtildi.⁶

Bu görüşme, devlet ile cemaat arasındaki ilişkinin alenileştiği ve sembolik bir siyasal meşruiyet zemini oluşturduğu bir dönemeçti. Böyle buluşmalar, İsmailağa’nın siyasal bir temsil gücü varmış gibi algısının güçlenmesine yol açarken, AKP’nin gerici yapılarla kurduğu ittifakın da açık göstergeleri oldu.

Mahmut Ustaosmanoğlu’nun Haziran 2022’deki cenazesi ise Türkiye’deki devlet–tarikat ilişkilerinin sembolik kırılma anlarından biri olarak tarihe geçti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve diğer üst düzey AKP’li isimlerle birlikte cenaze törenine katılması, devlet ile cemaat arasındaki yakınlığın en net fotoğrafıydı.⁷

İsmailağa’nın kadın düşmanlığı

Cenazeye kadınlar alınmadı. Yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Hanım kardeşlerimizin dikkatine! Mahmut Efendi Hazretlerimizin hanımların cenazelere katılmalarına râzı olmadığı kesin bilinen bir husustur. Dolayısıyla hanım kardeşlerimizin, Mahmut Efendi Hazretlerimizin bu hassasiyetini dikkate alıp cenazeye katılmamalarını rica ederiz.”

Aynı dönemde Mahmut Ustaosmanoğlu’nun kadınlara yönelik skandal sözleri yeniden gündem oldu. O sözlerden bazıları şöyle:

“Çok acayip bir zamandayız. İki karı almak çok zor, çok zor!”
“Kadından memur olmaz. Kadınlar mektebe gitmez. Duymadık demeyin!”
“Kadın sokakta gezecek bir şey değildir, erkeğe gözükecek bir şey değildir.”⁸

Saadettin Ustaosmanoğlu krizi

İBDA-C mensubu olduğu belirtilen, Mahmut Ustaosmanoğlu’nun yeğeni Saadettin Ustaosmanoğlu, bir dönem yaptığı sert açıklamalarla İsmailağa’da kriz yaratmıştı. Mahmut Ustaosmanoğlu’nun ölümünden sonra tarikat içinde patlak veren liderlik kavgasında Saadettin Ustaosmanoğlu, cemaatin en tanınan ismi olan Cübbeli Ahmet’e (Ahmet Mahmut Ünlü) açıkça meydan okudu. 2022’de Youtube üzerinden yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Şimdi diyoruz ki Cübbeli Ahmet Mahmut’a, erkeksen şeyhliğini ilan et, ilk teklifim sana bu. Çok meraklısın çünkü, erkeksen şeyhliğini ilan et; et de kasetlerini patlatalım.” Bu ifadeler üzerine Cübbeli Ahmet, Saadettin Ustaosmanoğlu’na hakaret davası açtı ve davayı kazandı.⁹

HTŞ ve Taliban ile temaslar

İsmailağa Cemaati’nin Türkiye dışındaki etkisi, özellikle Suriye’deki geçici hükümette görev yapan bazı bakanların cemaatle ilişkilendirilmesiyle gündeme geldi. Bu durum, Türkiye’nin bölgesel politikaları ile dini ve siyasal yapılar arasındaki bağların tehlikeli boyutlarını gösteriyor. AKP ile bağlantılı bazı isimlerin bu çatı altında anılması, cemaatin sınır aşan bir etki ağı kurduğunu ortaya koyuyor.¹⁰

İDDEF, Afganistan’daki faaliyetleriyle de biliniyor. Ekim 2023’te İDDEF heyeti, Taliban’ın İçişleri Bakanı Siraceddin Hakkani ve Enerji Bakanı Abdüllatif Mansur ile görüşmeler yapmıştı. Görüşmede “ümmet birliği” teması öne çıkarıldı, Türkiye’deki cemaat yapılarıyla istişarelerde bulunulduğu açıklandı. Sağlık, eğitim, yetimhane ve yardım projeleri planlandı. Bu temaslar, resmi diplomatik görüşmeler değil; ancak dini ve ideolojik temelde kurulan tehlikeli bağlantılar olarak yorumlanabilir. Ziyaretlerde karşılıklı dualar edilip istişareler yapıldığı belirtildi.¹¹

İç yüzüyle İsmailağa

Tarikat ve cemaat bağlantılı kurumlarda yaşanan çocuk istismarı vakaları son yıllarda artarak devam ediyor. Bu, tarikatların karanlık yüzünü ortaya koyuyor. Dahası, bu olaylara ilişkin soruşturmaların etkisizliği, mağdurların yerine suçluların korunması, AKP iktidarının bu karanlık alanlara göz yumduğunun açık göstergesi.

İsmailağa Cemaati’ne bağlı Uluçınar Derneği’ne ait yatılı Kur’an kursunda 10-12 yaşlarındaki en az beş çocuğun, 16 yaşındaki bir “ağabey” tarafından cinsel istismara uğradığı ortaya çıkmıştı. Kurs yetkililerinin, çocukları tehdit ederek yaşananları gizlemeye çalıştığı belirlendi. Soruşturmada istismarı gizleyen tarikat mensupları yalnızca “tanık” sıfatıyla dinlendi, hiçbirine dava açılmadı.¹²

Bu, münferit bir olay değil. Daha önce de cemaate bağlı Hiranur Vakfı’nın kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel’in kızı H.K.G.’nin altı yaşında “imam nikâhıyla” evlendirilmesi ve yıllarca cinsel istismara uğraması olayı ülke gündemine oturmuştu.¹³

İsmailağa örneği, tarikatların yarattığı tehlikenin boyutlarını açıkça gösteriyor. Bu yapılar sadece Türkiye’deki rant kapılarına değil, AKP’nin desteğiyle Afganistan, Afrika gibi bölgelere uzanıyor; Taliban gibi cihatçı terör örgütleriyle işbirliği yaparak kendilerine yeni rant alanları açıyor. Çocuk istismarı ise bu yapılar açısından adeta “olağan” hale gelmiş durumda. Tüm bu gerçekler, tarikatlara karşı mücadelenin yükseltilmesi ve 30 Kasım 1925 tarihli 677 sayılı devrim kanununun eksiksiz uygulanarak bu yapıların tamamen kapatılması gerektiğini ortaya koyuyor.

Notlar: